هوشنگ گلشیری
سه شنبه 21 اردیبهشت 1400
بازدید: 484
بیوگرافی
بیشک یکی از شاخصترین نویسندگان معاصر ادبیات ایران «هوشنگ گلشیری» است. هوشنگ گلشیری زاده اصفهان بود که در سال ۱۳۷۹ بر اثر بیماری، در سن ۶۳ سالگی درگذشت. مورخان ادبی و پژوهشگران وی را یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان بر نسلهای بعدی داستاننویسان ایرانی دانستهاند. هوشنگ گلشیری علاوه بر داستاننویسی سردبیر مجله کارنامه بود. کارش را با آموزگاری در روستاها و بعدتر در اصفهان ادامه داد و از سالهای ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ به دعوت «بهرام بیضایی» در دانشگاه تهران تدریس کرد. پس از انقلاب با تشکیل جلسات هفتگی داستانخوانی و نقد داستان از سال ۱۳۶۲ تا پایان عمرش نسلی از نویسندگان را پرورش داد که در ادبیات دهه هفتاد خوش درخشیدند. او هم چنین عضو کانون نویسندگان ایران و از بنیان گذاران «حلقه ادبی جنگ اصفهان» بود. هوشنگ گلشیری در ابتدای روی آوردنش به ادبیات شعر میسرود اما به نقل از خودش وقتی که دید در این زمینه استعدادی ندارد سرودن را کنار گذاشت و نوشتن داستان را شروع کرد. و پس از آن روزنامهنگاری و در نهایت هم سردبیری مجله کارنامه.
درخشش «هوشنگ گلشیری» در ادبیات خلاقه ایران
هوشنگ گلشیری، با خلاقیتها و نوآوریهایی که در ادبیات و داستاننویسی به وجود آورده شناخته شدهتر است. تاثیرش بر نویسندگان دهه هفتاد که اکثر آنها از شاگردان او بودهاند، نکتهای است که در کنار داستانهای خلاقه او به خوبی میدرخشد. کارگاههای داستانخوانی و جلسات نقدی که در دفتر مجله کارنامه توسط وی برگزار میشد و که تا اواخر ۱۳۶۷ ادامه داشتند، باعث ظهور نویسندگانی چون «منیرو روانی پور»، «یارعلی پورمقدم»، «محمدرضا صفدری»، «محمد محمدعلی»، «حسین سناپور»، «آذر نفیسی»، «عباس معروفی»، «منصور کوشان»، «شهریار مندنیپور»، «قاضی ربیحاوی»، «ناصر زراعتی»، «حسین مرتضاییان آبکنار»، و «ابوتراب خسروی» شد. البته فعالیتهای داستان خوانی و جلسات ادبی هوشنگ گلشیری منحصر به ایران نشد و تا کشورهایی چون هلند، انگلستان، سوئد، دانمارک، فرانسه، آلمان، آمریکا و بلژیک راه پیدا کرد. خدمتی که هوشنگ گلشیری به ادبیات داستانی ایران کرده است باعث شد تا نسلی دیگر ادبیات داستانی را ادامه دهند و امروز داستان کوتاه و رمان به این جایی که باید برسد.
سروصدای انتشار کتاب «شازده احتجاب» در دهه چهل
شاخصترین اثر هوشنگ گلشیری رمان «شازده احتجاب» است. کتابی کم حجم، که از تکنیک قطور است. در صورتی که از این کتاب به عنوان یکی از قویترین داستانهای ایرانی یاد شده است اما این کتاب در میان ادبیات عامه آنطور که باید و شاید فهمیده نشده است که البته این ناشناختگی به دلیل سبک و سیاق خلاقهای است که کتاب در قالب آن نوشته شده است. «شازده احتجاب» برای اولین بار در سال ۱۳۴۸ منتشر شد. در آن سالهایی که تقریبا داستاننویسی با گذشت حدود ۴۰ تا ۵۰ سالی هنوز در نیمه راه بود، هوشنگ گلشیری با چاپ این کتاب از این نیمه با فاصله زیادی عبور کرده بود. چاپ این کتاب تبدیل به یکی از جریانهای بحثساز در ادبیات شد. ظهور این کتاب در فضایی که سرشار از رئالیسم افراطی آن هم از نوع سوسیالیستیاش و البته تقلید از نویسندگان نسل اولی چون صادق هدایت و چوبک، یک انقلاب تمام عیار بود.
آثار :
مجموعههای داستانهای کوتاه
مثل همیشه (۱۳۴۷)
نمازخانه کوچک من (۱۳۵۴)
جُبّهخانه (۱۳۶۲)
پنج گنج (۱۳۶۸)
دست تاریک دست روشن (۱۳۷۴)
نیمهٔ تاریک ماه (برگزیده آثار- کتاب اول ۱۳۸۰)
داستانهای بلند
شاه سیاهپوشان
حدیث ماهیگیر و دیو (۱۳۶۳)
رمانها
شازدهٔ احتجاب (۱۳۴۸)
کریستین و کید (۱۳۵۰)
بره گمشده راعی (۱۳۵۶)
معصوم پنجم یا حدیث مرده بر دار کردن آن سوار که خواهد آمد (۱۳۵۸)
در ولایت هوا، تفننی در طنز (۱۳۷۰، در سوئد)
آینههای دردار (۱۳۷۰)
جِننامه (۱۳۷۶، نشر باران، سوئد)
فیلمنامه
دوازده رخ (۱۳۶۷، انتشارات نیلوفر)
غیرداستانی
ویرایش گلستان سعدی نسخهٔ تصحیح شدهٔ محمدعلی فروغی (۱۳۶۱)
باغ در باغ مجموعه مقالات (۱۳۷۸)
در ستایش شعر سکوت، (دو مقالهُ بلند در بارهُ شعر) (۱۳۷۴)
جدال نقش با نقاش، بررسی آثار سیمین دانشور (از آتش خاموش تا سووشون) (۱۳۷۶)