کتاب معرفت امام زمان علیه السلام و تکلیف منتظران نوشته‌ی ابراهیم شفیعی سروستانی به بررسی و شرح مبانی لازم برای فهم صحیح مهدویت و کارهایی که یک منتظر باید در انتظار امام زمانش انجام دهد سخن گفته است.

با توجه به این که شور و شوق انتظار حضرت مهدی (عج) در سرتاسر ایران عزیزمان گسترش یافته و اشتیاق شناخت آن حضرت در میان همه اقشار مردم، به ویژه نسل جوان کشورمان دامن‌ گستر است. نیاز به آثاری که از یک سو، بر اصول و مبانی پذیرفته شده و در دیدگاه کلامی تاریخی مبتنی بوده و موضوعات و مسائلی را که در این دیدگاه مورد توجه قرار گرفته است، با زبان و ادبیات روز و متناسب با نیازهای این زمان بررسی و تبیین کند و از سوی دیگر، با چارچوب‌ها و موازین مورد پذیرش دیدگاه فرهنگی اجتماعی هماهنگ بوده و باور مهدوی و فرهنگ انتظار را به عنوان حقیقتی جاری و ساری در عصر و جامعه ما مطرح سازد، بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. از همین سبب بر همه نویسندگان و پژوهش‌گران واجب است که تمام توان خود را برای پاسخ‌گویی به این نیاز به کار برند و آثار شایسته‌ای را تقدیم خیل منتظران حضرت صاح‌الامر (عج) کنند. کتاب معرفت امام زمان با توجه به این مهم شکل گرفته و در آن سعی شده است که پاسخی در خور به شور و اشتیاق وصف نشدنی منتظران موعود برای آگاهی هر چه بیشتر از خصال و ویژگی‌های امام عصر (عج)، تاریخ عصر غیبت، تکالیف منتظران در عصر حاضر، چند و چون قیام و انقلاب رهایی‌ بخش مهدی موعود، ویژگی‌های جهان پس از ظهور و... ارائه شود.

در حقیقت ابراهیم شفیعی سروستانی با مورد توجه قرار دادن دو دسته به بررسی مباحث مختلف در این کتاب پرداخته است: اول، مباحث ناظر بر شناخت امام مهدى علیه‌السلام و ویژگى‌هاى آن حضرت به عنوان امام زمان و آخرین حجت خدا بر روى زمین؛ دوم مباحث ناظر بر شناخت، تکالیف و وظایف منتظران در عصر غیبت، در وجوه فردى و اجتماعى است.

کتاب معرفت امام زمان سروستانی در هفت بخش که عبارت‌اند از: 1- زندگى و شخصیت امام مهدى (ع)، 2- معرفت امام زمان (ع)، 2- مبانى و کارکردهاى انتظار، 3- ظهور و آخرالزمان، 4- تعیین زمان براى ظهور، 5- جهان بعد از ظهور، 6- بایسته‌هاى گسترش فرهنگ مهدوى 7- جلوه‌هاى انتظار، سامان یافته است.

از نقاط قوت ابراهیم شفیعی سروستانی در این اثر می‌توان به استفاده از منابع اصلی و دست اول، دقت در نقل روایات به همراه پاسخگویی به پرسش‌ها و ابهام‌های گوناگونی است که در حال حاضر در زمینه این باور و فرهنگ وجود دارد، اشاره کرد.

اثر حاضر، دربردارنده مجموعه مقالاتی است که در طول سال‌های 1376 تا 1384 از سوی ابراهیم شفیعی سروستانی نوشته و منتشر شده است. بخش‌هایی از این کتاب نیز، چند سال قبل تحت عنوان «شناخت زندگی بخش» چاپ شده است.

لازم به ذکر است در پایان این کتاب برای استفاده بیشتر افرادی که در پی تبلیغ و ترویج فرهنگ مهدویت و انتظار در جامعه هستند، «منشور راهبردی فرهنگ مهدویت» و «موضوع‌هایی برای پژوهش» به عنوان پیوست آمده است.

به امید آن که کتاب معرفت امام زمان، طبع لطیف امام عصر (عج) را بیاراید و مورد استفاده‌ی منتظران آن حضرت قرار گیرد.

در بخشی از کتاب معرفت امام زمان علیه‌السلام و تکلیف منتظران می‌خوانیم:

یکی از پرسش‌های مطرح درباره غیبت امام عصر (ع) این است که چرا آن حضرت دو غیبت داشته‌ است؛ یکی غیبت صغرا و دیگری غیبت کبرا؛ چرا از همان ابتدا، غیبت کبرا آغاز نشد و آن حضرت پس از یک دوره غیبت هفتاد ساله، غیبت کبرای خود را شروع کرد؟

در پاسخ این پرسش، باید گفت: غیبت آخرین امام معصوم (ع) در روایات پیش‌بینی شده بود، ولی زمانی که امام حسن عسکری (ع) به شهادت رسید، شیعیان به دلیل پیشینه‌ 250 ساله‌ای که از حضور یازده امام معصوم (ع) در جامعه داشتند، به راحتی نمی‌توانستند غیبت کامل امام از جامعه را بپذیرند. به همین دلیل، برخی شیعیان پس از شهادت آن حضرت تا مدتی دچار حیرت و سرگردانی شدند.

بنابراین، لازم بود قبل از آغاز غیبت کبرا و قطع کامل ارتباط امام با جامعه، برای مدتی، رابطه امام با مردم به واسطه نایبان خاص ادامه داشته باشد، تا مردم به تدریج، آماده پذیرش غیبت کامل امام و مراجعه به فقها به عنوان نایبان عامّ امام زمان (ع) شوند.

به بیان دیگر، دوران غیبت صغرا، دوران تمرین و آماده‌سازی شیعیان برای ورود به دوران غیبت کبرا بود. در همین دوره، به تدریج، همه فرقه‌های پراکنده‌ای که پس از شهادت امام یازدهم در موضوع جانشینی آن حضرت به وجود آمده بودند، از میان رفتند و همه شیعیان بر پیروی از فرزند امام حسن عسکری (ع) به عنوان امام دوازدهم به وحدت و اتّفاق‌نظر رسیدند.